Wat is de belangrijkste lokale kwestie voor uw partij? Een steeds meer gehoorde vraag aan partijen, met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen in 2014.
Bij lijsttrekkersdebatten en stellingen avonden voor bijvoorbeeld ‘Kieskompas’ of de stem van……, wordt steeds weer duidelijk dat het een moeilijke vraag is. Bijzonder toch!
Tijdens één van de bijeenkomsten die ik deze periode buiten mijn gemeente bijwoonde, begon een lijsttrekker een heel betoog over de waarde van de samenleving en het oplossen van problemen. Dit in antwoord op de vraag ‘wat is voor u een belangrijke kwestie’. De gespreksleider van die avond probeerde nog een paar keer een duidelijker antwoord te krijgen. Maar de lijsttrekker kwam niet verder dan ‘de goede uitvoering van de decentralisaties.’ Dat wordt dus een stem op ‘algemeenheden’ dacht ik stilzwijgend. De volgende lijsttrekker, enigszins gewaarschuwd, dacht een slim antwoord te geven met de quote ‘het moet veiliger worden’. En hij kwam bij het doorvragen met opmerkingen als; ‘je moet de dader hard aanpakken’, ‘De wijkagent de wijk in’, ‘Camera’s in de wij’. De gespreksleider gaf het ook hier op. Dat wordt dus een stem op ‘een quote’.
Een andere bijeenkomst ging over de worsteling of een stemhulp moet worden ingezet. Voor veel gemeenten is dat niet vanzelfsprekend. Soms gaat die worsteling gepaard met een heftige discussie. Waarbij het zo maar kan voorkomen dat op agressieve toon de aanbieders wordt verweten dat zij de stellingen bepalen. Het voelt als een soort onvermogen eigen kwesties te benoemen, weggewerkt in het verwijt ‘u bepaalt de stellingen’.
Wat maakt het benoemen van een lokale kwestie zo lastig? Want op het eerste gezicht is dat toch wel te doen. Zo had de eerste lijsttrekker kunnen opmerken: ‘Wij willen straks geen situatie in onze gemeente zoals het maasmeisje’. Daarom is voor ons de decentralisatie jeugdzorg een belangrijke kwestie. Zo’n situatie gaan wij voorkomen door etc.. ‘. De tweede lijsttrekker had kunnen opmerken; “Voor onze partij is veiligheid de belangrijkste kwestie. Waarbij we gaan inzetten op meer zichtbare aanwezigheid van de politie, meer cameratoezicht en het bepleiten van zwaardere straffen voor de daders”.
Wanneer je die bijeenkomst ziet krijg je het gevoel dat hier een aantal oorzaken zijn aan te wijzen. De eerste is een slechte voorbereiding. Hier blijft een basis tip; onderschat het niet en bereid u voor. Vervolgens een slechte kennis van dossiers. Ten derde de drang om vooral niet gevangen te willen worden in de inhoud. Het adagium ‘alles wat je niet zegt kan je ook niet verweten worden’, lijkt de reacties te bepalen. En dan komen we als vanzelf bij het vierde punt, namelijk de klem waarin media en politiek elkaar houden. Onder de Haagse kaasstolp is dat het meest uitvergroot. Maar in deze fase van de verkiezingen begint dat spel ook elders en op lokaal niveau. De media heeft helemaal geen belang bij een kwestie, zo lijkt het wel. De media wil een quote en het liefst één die ruimte biedt tot meningsverschil en conflict. Maar de lijsttrekker wil slechts een uitglijder voorkomen. Want als lijsttrekker wil je ‘stemmen’. Het gaat tenslotte om ‘stemmen’ niet om inhoud. Dus geen fouten maken en een paar goede quote’s moet toereikend zijn. Dat leren de Haagse spindoctors hem.
En de kiezer? Die gaat met steeds meer moeite naar de stembus voor de verkiezing van de gemeenteraad. In 2010 nog net iets meer dan de helft. Die inwoner heeft doorlopend uitleg nodig en wil overtuigd worden van het belang van zijn gang naar de stembus voor de lokale democratie. Overtuigd worden van het nut op een democratische manier, invloed uit te oefenen. Dat is niet meer vanzelfsprekend, dus blijft het voor politici en hun omgeving hard werken, hen te overtuigen. Die inwoner kan naar mijn overtuiging geholpen/verleid worden door duidelijk lokale kwesties te benoemen. En daar dus werk van te maken. Want de inwoner is niet dom. In tegendeel er zit veel kennis bij bewoners over lokale kwesties. Die kennis ontsluiten en aan de lokale kwesties appelleren helpt hen naar de stembus te gaan. En helpt hen ook in de periode tussen de verkiezingen betrokken te blijven. Mooie uitdaging voor alle aspirant raadsleden!