Daar sta je dan, midden in de Almeerse raadzaal. Net daarvoor heeft burgemeester Annemarie Jorritsma de aftrap verricht, van de viering van het tienjarig bestaan van de Politieke Markt. Vervolgens nodigde zij mij uit even met haar in de debatring te gaan staan. Wat nu dacht ik nog. Dat is niet in het draaiboek opgenomen. Als griffier de regie kwijt? Tot mijn zeer grote verrassing ontving ik vervolgens de erepenning van de gemeente Almere.
En het was al een feestje. Voor mij nu dubbel op.
Donderdag 22 januari 2004 is in Almere gestart met het systeem van Politieke Markt. Een raad die lef had om de hele vergadermanier over boord te zetten. Gebaseerd op de wens meer mee te kunnen gaan in de dynamiek, de snelheid van de samenleving, waar dat mogelijk was. Maar ook de rust te kunnen betrachten en het eigen tempo te bepalen waar dat nodig is. Op zoek naar betekenis en plezier in het raadswerk. Een raad die de stap naar de gemeenteraad voor inwoners laagdrempelig wil laten zijn. Wel in de context van een twintig jaar jonge stad. Waar de humuslaag van de politiek nog zal toenemen.
De timing blijkt achteraf gezien perfect. Ruim 2000 raadsleden, wethouders en burgemeesters kwamen in de jaren daarop naar Almere. En wat belangrijker is, uiteindelijk heeft het merendeel van de gemeenteraden in de daaropvolgende jaren aandacht besteed aan de eigen werkwijze. Ik durf wel te zeggen dat 80% van de gemeenteraden in Nederland daarmee expliciet of impliciet ook aandacht heeft besteed aan de wezensvraag wat de waarde van de gemeenteraad is. En daardoor is tot geluk van Almere de wet van de remmende voorsprong in werking gezet. Voor een voortdurende systeemontwikkeling is die beweging belangrijk. Dat houdt uiteindelijk een positieve beweging in gang. Omdat het doel niet is ‘een experiment’, maar het doel is een vorm van actuele lokale politiek te hebben die past bij deze tijd. En daarbij is op dit moment maar één middel geschikt. Namelijk grote- en kleine experimenten uitvoeren. Zeker wanneer je bedenkt dat de democratie wordt ontdekt, inhoud- en vormgegeven op lokaal niveau. Het systeem van de Politieke Markt heeft in Almere nog vele aanvullende experimenten gekend. Een raadspanel, buitenmarkten, wat stemt mijn raad. De één gelukt de ander juist niet en daarmee beëindigd. En gelukkig leven er nog vele ideeën tot verbetering. Zoals een e –referendum, de burgerbegroting, een raadgeversplatform, een politiek crowdfundingsplatform, of ideeën over de politieke verantwoording met maatschappelijke instellingen in de stad. Of met het toepassen van Burgerfora.
En dan is met de toekenning van de erepenning niet alleen de waarde geschetst van wat er allemaal is gebeurd in de afgelopen 10 jaar, maar wordt ook zichtbaar gemaakt dat het lef tot verbeteren leeft. Ik beschouw het ook als een uitnodiging vervolgstappen te zetten. Daarnaast brengt het ook tot uitdrukking het besef bij de raad van Almere, van de waarde van een eigen ambtelijke staf. Ik weet maar al te goed dat dat besef volstrekt niet vanzelfsprekend is bij veel gemeenteraden. Ik hoop dan ook dat deze erepenning voor mij als griffier ook een opsteker mag zijn voor die griffiers die de steun van de gemeenteraad niet zo mogen ervaren. En hen stimuleert te blijven nadenken over lokale democratie.