Tijdens een klassieke netwerkborrel kwam ik in gesprek met Piet. We ontmoeten elkaar met regelmaat en hij is zeer geïnteresseerd in de lokale politiek. Maar ditmaal verzuchtte hij, dat hij niet wist op wie hij straks zou moeten stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014. Daarom gaat hij misschien voor het eerst maar eens niet stemmen, zo opperde hij.

De uitkomst van ons gesprek was dat hij wel naar het stembureau zou gaan, maar blanco gaat stemmen. ‘Misschien richt ik wel de partij voor de blanco stem op’ zo lachte hij.

Zou het niet mooi zijn als bij de gemeenteraadsverkiezingen in elke gemeente meer dan 75% van de kiesgerechtigden naar de stembus gaat? Misschien is het gaan naar de stembus wel belangrijker dan een stem op een partij uitbrengen! Het gesprek stemde mij wel tot nadenken.  Hoe komt het toch dat geïnteresseerden zich lijken af te keren van het bestaande politieke systeem. Ik ontmoet veel mensen als Piet die geïnteresseerd zijn in lokale- en landelijke politiek. Die best een bijdrage willen leveren. Maar stuk voor stuk in toenemende mate zuchten ‘niet zo’. En vervolgens één voor één de stap lijken te zetten ‘ik ga niet meer naar het stembureau’.

Is dan een actie ‘stem blanco’ een signaal voor lokale partijen en fracties om over te gaan tot ‘het doen’.  Is dat nodig? Recent bepleit David Van Reybrouck in zijn boek “tegen verkiezingen” een richting om burgers weer opnieuw te betrekken bij wat hen aangaat. Nog meer recent laten  Jasper Loots en Piet-Hein Peeters, in hun boek ”de gemeenteraad heeft geen toekomst” mensen aan het woord met uitspraken die niet hoopvol stemmen voor de lokale politici. En zaterdag 23 november 2013 schrijft Marc Chavannes onder de titel ‘waar is de minister van lokale democratie’ over de tegenstrijdigheid in het rijksbeleid voor wat betreft de inrichting van het openbaar bestuur en dan met name de lokale bestuurslaag. Stuk voor stuk rake klappen in de richting van de landelijke en lokale politiek.  Wanneer je dat allemaal leest is een blanco stem actie helemaal niet nodig, zo zullen velen tegenwerpen.

Hoewel, is er wel enige urgentie bij de politieke partijen? Want eerdere acties tot verbetering worden bijna steeds gelijk weer in de kiem gesmoord. Eén wil ik noemen, omdat die in meer dan één opzicht bijzonder is. Namelijk het Burgerforum Kiesstelsel uit 2006. Op zich al uniek vanwege het feit dat met een burgerforum werd gewerkt. Dat forum leverde een mooi rapport. Met eenvoudige en realistisch ogende aanbevelingen. Geen hemelbestormende unieke nieuwe ideeën. En dan toch, het rapport verdwijnt heel snel  in de klassieke politieke bureaulade.  Dat alles doet toch het gevoel ontstaan dat er bij politiek en bestuur geen urgentie is werk te maken van het voorrecht van vrij te kunnen stemmen. Maar ook niet van de noodzaak inwoners te laten beseffen dat het hebben van burgerrechten ( stemrecht) , burgerplichten (stemmen) met zich meebrengen.

Moeten we dan wachten op landelijke regelgeving. Dat hoeft helemaal niet. Want wat bijzonder is, is  dat juist op lokaal niveau best veel mogelijk is anders te werken. Om -zelfs binnen de huidige regelgeving – andere (hernieuwde) verbindingen te maken tussen inwoner en gekozen inwoner. Niet alleen met allerlei vormen van assistentie van de raadsleden. Maar ook  met de virtuele mogelijkheden die zich de laatste jaren aandienen. En die het mogelijk maken in feite een tweede platform te creëren voor contact tussen de (gekozen) inwoners. Met behulp van ‘de computer’ wordt invloed uitoefenen en kennisuitwisseling veel eenvoudiger. Wat is er nodig om dat lokale ‘doen’ in gang te zetten? Misschien gewoon beginnen met stemmen in maart 2014. En gaan voor een hoge opkomst? De vooruitzichten zijn echter niet geweldig. Dan toch maar een blanco-stem beweging op gang brengen?