Er wordt veel gemopperd over de kwaliteit van raadsleden. Los van de vraag of dat terecht is, doet het veronderstellen dat politieke partijen/afdelingen extra alert zijn de selectie van kandidaten door toegesneden professionals te laten gebeuren. Niets is vaak minder waar. Selectiecommissies van politieke partijen kunnen wel meer aandacht gebruiken.

Met de verkiezingen van de gemeenteraad in het vooruitzicht in maart 2014, zijn de voorbereidingen al weer volop merkbaar in gemeenteraden en bij de plaatselijke afdelingen van de politieke partijen. In de meeste gemeenteraden is al meer onrust te bespeuren.

Ook de plaatselijke afdelingen komen weer in actie. Vaak zijn de eerste punten voor die afdelingen:

• Het zoeken van kandidaten
• Het vormen van een selectiecommissie
• De criteria opstellen waar kandidaat raadsleden aan moeten voldoen
• Het schrijven van een  verkiezingsprogramma

Een van de eerste zaken voor de plaatselijke afdeling is een selectiecommissie voor potentiele kandidaten in het leven roepen. Bijna iedereen voelt wel aan dat een goede selectie een heel belangrijk deel van het succes is. Echter de ervaring leert dat dit gek genoeg niet één van de sterkste punten is van een politieke partij. Criteria voor het lidmaatschap van een dergelijke commissie zijn vaak politieke carrières en politieke activiteiten. Zo komt het maar al te vaak voor dat oud bestuursleden, oud wethouders, oud gedeputeerden, oud burgemeesters etc. zitting nemen in die commissies. Maar dat is nu bepaald geen garantie voor succes. Vaak eerder het tegendeel zo maken veel fracties in de jaren daarop duidelijk. Want of iemand kaas gegeten heeft van selecteren is eigenlijk nooit een vraag en bij oud bestuurders verre van vanzelfsprekend.

Dan komt er nog een bijzonder punt bij. We spreken doorlopend over professionalisering van politici en in dat licht hoeft het niet te verbazen dat een selectiecommissie daar ook aan werkt. Maar ook dat is niet waar. Ongetwijfeld een goede uitzondering op deze regel daargelaten.  Training en voorbereiding op het selectieproces is eerder een uitzondering dan een regel. Ook dat heeft de praktijk duidelijk gemaakt. Vier jaar geleden heeft de raad van de gemeente Almere de commissies uit de plaatselijke afdeling in de gelegenheid gesteld een korte training voor het voeren van selectiegesprekken te volgen.  Daarvoor is een extern trainingsbureau geselecteerd. De reacties uit het land op dit initiatief waren vaak niet mals. “dat is voor de politieke partijen en niet voor de gemeente”, Of nog mooier dat mag de griffie niet organiseren, terwijl de griffie gewoon een opdracht uitvoerde.  Het was verder helemaal geen verplichting voor de politieke partijen om deel te nemen. En dus hebben ook niet alle partijen gebruik gemaakt van die mogelijkheid.  Hoewel de trainingen heel nuttig waren maakte het ook ´pijnlijk´ duidelijk dat met  een ‘training-je’ je nog  niet altijd competente commissies krijgt. Dan is de keuze van de leden toch meer bepalend. Of het nu die achtergrond kent, of dat  het de vele opmerkingen zijn geweest of de veelgehoorde lijn ‘dat is voor partijen’,  maar deze verkiezingen  biedt de gemeenteraad geen ondersteuning. Dus  zo lang binnen politieke partijen niet het belang  wordt onderkend van het professionalisering van de hele keten, blijft  het principe van  grote ´lokale namen´ kiezen voor de selectiecommissie en hopen dat het goed komt,  de werkwijze.